Саамай күүтүүлээх, аптаах бырааһынньык Саҥа дьыл буолар. Кыралыын, улаханныын бары долгуйан, ким эрэ дьиэтин уратытык киэргэтэн, хаар оҥоһук оҥорон, таҥас-сап, маскараат, бэлэх көрдөөн түбүгүрүү, киһини ураты эйгэҕэ киллэрэр.
Үүнэр сылбыт сахалыы халандаарынан Айыыһыт сыла. Айыыһыт – дьиэ кэргэн айыыта, таптал айыыта, үөскэтэр айыы. Иэримэ дьиэни араҥаччылыыр, төрөтөр оҕону, кэнчээри ыччаты төлкөлүүр дьиэ кэргэн төрдө диэн. Кини баар буолан сиргэ Таптал, Кэрэ үөскээбит, тэнийбит. Өбүгэлэрбит Үрүҥ Айыы оҕо кутун биэрдэҕинэ, ону туһааннаах айыллыбыт киһиэхэ Айыыһыт киллэрэр диэн өйдүүллэрэ. Уол кутун быһах, биитэр оноҕос гынан, оттон кыыс кутун кыптыый гынан аҕалар эбит. Айыыһыт хайыспыт сиригэр үөрүү олохсуйар. Кини үктэммит сиригэр уйгу-быйаҥ түһэр. Айыыһыт – оҕо төрөөһүнэ, дьиэ кэргэн, оҕону иитии айыыта диэн буолар.
Үүнэр сылы Дойдубут Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Дьиэ кэргэн, өрөспүүбүлүкэбит Ил Дархана Айсен Николаев Оҕо саас, улууспут баһылыга Анатолий Григорьев Сунтаарга Аҕам саастаахтарга ытыктабыл сылларынан биллэрдилэр. Үлэ-хамнас, атын да дьаһаллар, тэрээһиннэр дьиэ кэргэн туһугар туһуланыахтара. Онон биһиэхэ, саха дьонугар, Айыыһыт сыла үтүө түмүктэри, кэрэ, умнуллубут кэмнэри, барыбытыгар дьолу, өссө саамай сүрүнэ нус-хас олоҕу түстүөҕэр бүк эрэллээхпит.
Оттон Илиҥҥи халандаарынан от күөҕэ мас Дракон ол эбэтэр Луо сыла кэлэн эрэр. Дракон майгытынан күүстээх, улуу, муударай кыыл. Ол иһин күүстээх, бэйэлэригэр эрэллээх, хорсун, олохторугар уларыйыыны киллэриэн баҕалаах дьоҥҥо үчүгэй сабыдыалы оҥорор. Луо чаҕылхай өҥнөрү сөбүлүүр буолан, ордук кыһыл, от күөх, кылабачыгас өҥ таҥаска, дьиэни, харыйаны киэргэтэргэ туттулларын кэлэр сыл бэлиэтэ биһириир. Саҥа дьыл алыптаах бырааһынньыгын киэһэ, “тугу кэтэбит? Симэнэбит?” диэҥҥэ муода экспертэрэ сүбэлииллэринэн, эр дьон классическай бүрүүкэ, булууһа, кэрэ аҥаардар ыбылы ылар уһун былааччыйаны, пайеткалаах дьууппаны, бүрүүкэни кэтэн уонна улахан быһыылаах кылабачыгас, көмүс ытарҕа киэргэллэри кэтэн симэниэхтэрин сөп эбит. Бырааһынньыктааҕы остуолга хаһаайка дьиэ кэргэн саамай сөбүлүүр бүлүүдэлэрин астыыр, ол эрэн сүрүннээн эттэн, оҕуруот астарыттан араас бүлүүдэ уонна дракон минньигэһи сөбүлүүр кыыл буоларын быһыытынан, остуолга минньигэс, ону тэҥэ аһыы ас баар буолара хайҕанар.
Саҥа дьыл – дьиэ кэргэн бырааһынньыгынан биллэр. Бу үөрүүлээх кэми чугас дьоҥҥутун, дьиэ кэргэҥҥитин кытта үөрэ-көтө бэлиэтииргитигэр баҕарабыт. Кэлэн иһэр саргылаах саҥа 2024 сылга сүргэҕит көтөҕүллэн, туруккут тупсан, үөрүүгүт үксээн, үтүө эрэ үмүөрүһэн, кэрэ эрэ кэккэлэһэн, баҕа санааларгыт барыта туолан, табыллан истиннэр. Айыыһыт сыла араҥаччылаатын, арчылаатын.
Алена ИВАНОВА