«Участковай надзирательга инструкция» диэн биллэриилээх РСФСР Народнай комиссариатын Ис дьыалаларга Киин административнай салалтатын салайааччытын 103 нүөмэрдээх бирикээһэ тахсыаҕыттан номнуо 100 сыл ааста. Бу докумуон дойду үрдүнэн участковай инспектордар сулууспалара тэриллэригэр олук буолбута. Билигин полиция участковай инспектордарын сулууспата Ис дьыала органнарыгар биир сүрүн уонна бөдөҥ салаа быһыытынан сайынна, улаатта.
Сунтаардааҕы Ис дьыала отделыгар полиция участковай уполномоченнайдарын сулууспатыгар 13 сотрудник бэриниилээхтик үлэлиир. Салааны полиция майора Сардаана Евсеева салайар. Билигин полиция участковай уполномоченнайдарынан полиция капитана Степан Константинов, полиция лейтенана Александр Егоров, полиция старший лейтенана Айаан Васильев, полиция старшай сержана Айаал Иванов, полиция капитана Никита Данилов, полиция лейтенана Андрей Афанасьев, полиция младшай лейтенана Егор Николаев, полиция лейтенана Ростислав Петров, полиция майора Юрий Иванов, полиция младший лейтенана Владислав Владимиров, полиция старший
сержана Михаил Амонов үлэлииллэр. Өр кэмҥэ 9 сыл участковай уполномоченнайынан баай билиилээх сотрудниктарынан полиция старшай лейтенана Игорь Тихонов, 7 сыл эҥкилэ суох үлэлээбит полиция майора Николай Иванов буолаллар.
Билигин полиция начальнигын уопсастыбаннай бэрээдэги көрүүгэ солбуйааччы Артем Афанасьев 11сыл, тыл начальнигынан үлэлиир Афанасий Кутанов 14 сыл эмиэ бу сулууспаҕа бэриниилээхтик үлэлээбит, дьон ытыктабылын, билиниитин ылбыт үлэһиттэр.
Полиция участковай уполномоченнайдар сүрүн үлэлэринэн нэһилиэнньэ нус-хас олоҕун хааччыйааһын, уопсастыбаннай бэрээдэги көрүү, буруйу эрдэттэн сэрэтии уонна арыйыы, саамай сүрүн соруктарынан участковай уполномоченнайга эрэниллибит сиригэр бэрээдэги көрүү-истии, дьон кыһалҕатын быһаарыы буолар. Бу соругу кинилэр кыайа-хото туталлар.
Участковай уполномоченнайдар сулууспаларын историята баай уонна элбэх үтүө үгэстэрдээх. Сулууспа тэриллиэҕиттэн күн бүгүҥҥэ диэри буруйу кытта охсуһууга сүҥкэн кылааттарын киллэрэ сылдьаллар. Ол да иһин дойдуга уопсастыбаннай бэрээдэги көрүүгэ уонна дьон олоҕун араҥаччылыырга инники күөҥҥэ сылдьааччылартан биирдэстэрэ.
Бу бэлиэ күҥҥэ өр сылларга полиция участковай уполномоченнайдарынан үлэлээбит биир идэлээхтэрбитин ахтарбыт тоҕоостоох. Ол курдук, А.А.Николаев, В.Н.Ефимов, А.Н.Семенов, А.Н.Федоров, В.Н. Попов, А.В.Степанов, В.Никитич Попов, А.П.Михайлов, А.И.Тордошев уо.д.а бэтэрээн сотрудниктарынан киэн туттабыт. Кинилэр Сунтаардааҕы Ис дьыала отделын историятыгар бэлиэ суолу хаалларбыт биир идэлээхтэрбит.
Урут да, билигин да үлэлии сылдьар участковай уполномоченнайдар туохтан да толлубакка иннигит диэки кирбиилээхтик үктэнэн иһиҥ. Эһиги сулууспаҕыт дьоҥҥо туһалаах уонна махталлаах идэ буолар. Полиция участковай уполномоченнайдара үрдүк ааты сүгэ сылдьаргытынан киэн туттуҥ!
Артем АФАНАСЬЕВ