Элбэх хаһаайка билигин оҕуруот аһын, сибэкки арааһын олордон саҕалаата. Рассаданы олордууга араас албас баар. Сунтаарга Сергеев уулуссатыгар биллэр оҕуруотчуттар олороллор. Бу түөлбэҕэ олорор Сидоровтар рассада олордон нэһилиэнньэҕэ тарҕаппыттара 20-чэ сыл буолла. Билигин ыаллар эмиэ рассадаларын олордуу түбүгэр сылдьаллар. Ыал ийэтэ Людмила биолог идэлээх буолан, үүнээйи арааһын барытын билэр, онтон ыал аҕата Александр кини тутаах көмөлөһөөччүтэ. Ыаллар сыл аайы 1000-тан тахса рассаданы олордон эргинэллэр, эбии дохуот киллэринэллэр. Бэйэлэрин билиилэрин, үөрүйэхтэрин дьону кытта үллэстэр үтүө үгэстээхтэр. Куйаар ситиминэн “Оҕуруотчуттар” диэн бөлөҕү салайаллар. Рассадаларын сиэмэтин бэйэлэрэ үүннэрбит астарыттан ылаллар. Людмилалаах, Александр оҕуруот аһын олордууга маннык сүбэлэри биэрэллэр:
- Оҕуруотчут буоллуҥ даҕаны оҕуруот аһа, сибэкки “ыллыы-ылыы” үүнүөхтээх диэн буолбатах. Кимиэхэ эрэ оҕуруот аһа, кимиэхэ эрэ сибэкки үчүгэйдик үүнэр. “Киһи хайдах илиилээҕиттэн” диэҥҥэ олус итэҕэйэбин.
- Саамай сүрүнэ, саҥа тыллан эрэр рассадаҕа күн уота саамай туһалааэ. Рассадаҕытын күннээх сиргэ туруоран үүннэриҥ.
- Күн уота тиийбэт буоллаҕына, рассада бытаарар. Ол иһин, эбии анал лаампаны тыктарыҥ.
- Оҕуруот аһыттан саамай хаппырыыһа суох помидор. Саха сиригэр “Хайахсыт”, “Агроном”, “Пионер” суортара бастыҥнар.
- Помидор ньалбайдаҕына куттанымаҥ. Уу куттаххытына төттөрү тиллэр. Көрүүтэ олус судургу.
- Оҕурсуну, арбуһу мантан инньэ халлаан сылыйдаҕына олордуохха сөп. Арбуһу көрүүтүн сатаатахха, Саха сиригэр аһа ситэр.
- Сибэккигэ ноһуома аҕыйах буор барсар, оттон оҕуруот аһыгар элбэх ноһуомнаах, тэпилииссэ буора ордук.
- Рассада буорун бэлэмнииргэ бастаан буорга итии уута кутуҥ. Оччоҕо куһаҕан эттиктэрэ өлөллөр.
- Рассадаҕа ууну кутуунан үлүһүйүмэҥ. Үөн-көйүүр үөскүөн сөп.
- Рассада буорун бэлэмнииргэ биогумус булкадыһыктаах буору туттуҥ. (Элгээйилэр атыылыыллар).
- Рассадаҕа биирдэ туттуллар сымнаҕас стакан үчүгэй. Тэпилииссэҕэ көһөр кэмигэр силиһэ алдьаныа суоҕа.
- Сибэккилэртэн петуния ордук. Буорун таптахха элбэх сибэккинэн кутуоҕа. Билигин петунияны олордуу хойутаата. Билигин олортоххо хойут сибэккилиэҕэ.
- Эустома наһаа кэрэ сибэкки. Ол эрэн, наһаа көрүүлээх.
Мира АФАНАСЬЕВА