С.А.Зверев-Кыыл Уолун аатынан холбоһуктаах түмэл саҥа үүммүт сылы Матрена Иванова «Орто дойду олоҕун дьиктитин уруһуйунан дьүһүйүү» диэн айар үлэтин сырдатар уруһуй быыстапкатынан арыйдылар. Матрена Иванова Сиэйэ нэһилиэгиттэн төрүттээх, өр сылларга сэллиги эмтиир балыыһаҕа үлэлээбитэ. Онтон бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсан баран айар талаанын, дьоҕурун сайыннаран саҕалаабыт. Бэйэтэ ааттаах асчыт, тарбаҕар талааннаах иистэнньэҥ аны билигин кини ураты көрүүлээх, илбистээх тыыннаах уруһуйдьут быһыытынан биллэр. Матрена Захаровна «Үрүччэ» диэн айар талааны сайыннарар, уһугуннарар түмсүү кыттыылааҕа буолан «Киһи ис кыаҕар баар дьоҕурун хаайбакка таһааран иһиҥ, күннэтэ сайдыыга талаһыҥ» диэн кэлбит дьоҥҥо санаатын үллэһиннэ.
Быыстапкаҕа Матрена Захаровна бастакы үлэлэрин көрүөххэ сөп. Эмискэ куйаар ситимигэр улар ойуутун көрөн уруһуйдуох, айыах-тутуох санаата уһуктан «Улар» хартыынатын оҥорор. Кини уруһуй киистэтин 70 сааспар туппутум диэн кистээбэккэ, киэн тутта этэр. Сааһырдым диэн олорон хаалбакка айар талаан умсулҕаныгар оройунан түһэр. Ол курдук, биир эмиэ дьикти, үөһэттэн айдарыллан, эттэтии быһыытынан уруһуйдаммыт «Удаҕан» хартыыната олус табыллан дьон биһирэбилин ылар. Бу хартыынаны көрбүт эрэ ураты тыыннааҕын, ис куту уһугуннарар эйгэлээҕин бэлиэтии көрөллөр. Матрена Захаровна хартыыналарыгар үгүстэригэр баар дьону уруһуйдаабыт. Бу эбээ сиэннэрин кытта түннүк одуулаан турар, бу кыыс оҕо сайын сайылыкка сүүрэн тэлээрэн иһэр, бу таптаһар сүрэхтэр оҥочонон устан иһэллэрэ көстөр. Оттон ойуулар Матрена Захаровна өйүгэр-санаатыгар дьиҥ чахчы хатаммыт буолан билигин холустаҕа түһэн үйэтитиллэн кэрэ көстүүлээх хартыынаҕа кубулуйбуттар. Хас биирдии хартыынаттан сырдык, ыраас саһарҕа кэлэр. Ол аата уруһуйдьут өҥү-дьүһүнү сөптөөхтүк таба туттан олоххо кэрэни, сырдыгы эрэ көрөрүн итэҕэйэҕин.
Олус истиҥ эйгэлээх быыстапка аһыллыыта буолла. Кэлбит эрэ дьон уруһуйдьут талаанын сөхтүлэр-махтайдылар, истиҥ тыллары эттилэр. Быыстапканы ким баҕалаах кэлэн көрүөн сөп. Номнуо,быыстапка аһыллыытыгар эдэр уруһуйдьут оҕолор иэйии уһугуннара кэллибит диэн эппиттэрэ улахан суолталаах.
Мира АФАНАСЬЕВА
