Хас биирдии киһиэхэ оҕо сааһыгар Саҥа дьылы көрсүү үөрүүлээх кэмэ бастакы харыйата буолар. Ол курдук, мин бастакы харыйабын кытта билигин да арахсыбакка сылдьабын, олоҕум устатыгар, 28 сыл, Саҥа дьылы биир харыйанан көрсөбүн.
Харыйаны төрөппүт дьоммор, аҕам өттүнэн эһэлээх эбэм 90-ус сылларга бэлэхтээбиттэрэ. Аҕам кэпсииринэн, бу саҥа дьыллааҕы харыйаны эһэлээҕим 70-с — 80-с сыллартан илдьэ сылдьыбыттар.
Оҕо сааһым харыйата миэхэ олус күндү, ол саҕанааҕы кэмнэри өҥнөөх түүл курдук санатар. Кини дьоҕус бэйэтэ элбэх өйдөбүнньүгү түмэр. Ол саҕана эһэбит, эбэлэрбит бары бааллара, кинилэргэ баран ыалдьытыыр, кинилэр кэһиилэрин сиир олус да үчүгэй этэ.
Саҥа дьылы көрсөргө убайбын кытта олус эрдэ тэринэр этибит. Тымныы оҕонньорго баҕа санааларбытын суруйан сыттыкпыт анныгар угарбыт. Сарсыарда турдахпытына сурукпут суох буолара, ону ийэбит Моруос оҕонньор кэлэн илдьэ барбыт диэччи. Биһиги итэҕэйэн, Саҥа дьыл аллыптаах киэһэтин күүтэрбит өссө күүһүрэрэ.
Тымныы оҕонньор кэһиитин кэтэһэн харыйабытын ахсынньы саҕалыыныттан туруорары туруорсар буоларбыт, ол эрээри сыл аайы биир кэмҥэ туруорар үгэстээх этибит.
Дьоммут Тымныы оҕонньор суоххутугар кэлэн түннүгүнэн көрөн барбыт дииллэрин олус итэҕэйэр буолан, кэһии ылаары үөрэхпитигэр ордук кыһаллааччыбыт.
Оттон Саҥа дьыл түүнүгэр харыйа анныгар улахан да бадаарактар туралларын көрөн, чахчы Моруос оҕонньор кэлэн барбыт диэн итэҕэйээччибит.
Харыйабыт анныгар ийэм оҕо эрдэҕиттэн илдьэ сылдьар Моруос оҕонньоро мэлдьи бочуоттаах миэстигэр турара. Биирдэ кини мөһөөччүгэр туох кэһиилээҕин көрөөрү убайбынаан хайытан көрбүппүтүн, иһигэр баата угулла сылдьарын көрөн олус хомойбуппутун өйдөөн хаалбыппын.
Ол урукку, оҕо сааһым харыйатын билигин да симиибит, манна төрүппүтэрим оҕо эрдэхтэриттэн кэлбит оонньуурдарынан уонна кыһыл уоттаах сулуһунан киэргэтэбит. Кэлин улаатан баран харыйабыт, оонньуурдар ханна оҥоһуллубуттарын көрбүтүм (урут оҕо сылдьан ону дьыалайдаабат буоллахпыт) — харыйа Осташевскай онньуурдар фабрикаларын оҥоһуга эбит, сыаната түгэҕэр 10 солк. диэн сурулла сылдьар, ону кытта картонунан оҥоһуллубут араас фигуралар (күн, сулус, остуоруйа кыыллара) эмиэ бу фабрика оҥоһуктара бааллар.
Харыйабыт барахсан биһиги оҕо эрдэхпитинэ сүрдээх үрдүк, улахан курдуга. Мин оҕо сааһым харыйатын алдьаннаҕына оҥорон, абырахтаан син биир Саҥа дьылбын кинини кытта көрсөбүн, оҕо сааспын барытын эргитэн көрөбүн. Кинини харыстаан илдьэ сылдьаммын, дьиэ кэргэммит туһунан үтүө өйдүбүлү хаалларар, кэриэс мал оҥостон, көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллэрин курдук илдьэ сылдьыахпын баҕарабын.
Дмитрий ЫМЫЧАНОВ