Ленинград блокадатыгар аналлаах патриотическай уруоктар

Быйыл  Арассыыйаҕа Аҕа дойдуну көмүскээччи, СӨ Ийэ дойдуну көмүскээччи сылларын чэрчитинэн Уйбаан Нуолур аатынан Элгээйи модельнай бибилэтиэкэтэ ааҕааччыларыгар дойду устуоруйатын чахчыларын кэпсиир-сырдатар элбэх тэрээһиннэри торумнуур. 

Ол курдук, тохсунньу 27 күнүгэр Ленинград куорат өстөөх төгүрүктээһиниттэн босхоломмут күнүгэр  оскуола оҕолоругар араас тиэмэҕэ патриотическай уруоктары ыытта. Бу Аҕа дойду сэриитин биир улахан суолталаах историческай Албан ааттаммыт күнүн хас биирдии оҕо, ыччат, бар дьон умнуо суохтаах, маннык ыар кэм хаһан да хатыламматын. Ийэ дойдуларын чиэстээхтик көмүскээбит хас биирдии сэбиэскэй дьон  хорсун  быһыытын, тулуурун-дьулуурун, дойдуга күүстээх тапталын, дириҥ бэриниитин билиэхтээх диэн бу уруоктар ыытыллаллар. 8 “а”  кылаас үөрэнээччилэригэр биллэр сэбиэскэй композитор Дмитрий Шостакович кэлин “Ленинградская”, ”Блокадная” диэн ааттаммыт “Седьмая” симфониятын туһунан патриотическай-музыкальнай чаас буолла. Уруоктан  оҕолор Д.Д.Шостакович олоҕун, бу улууканнаах айымньы айыллыбыт устуоруйатын биллилэр, симфониятын  иһиттилэр, санааларын үллэһиннилэр.  Хайдахтаах ыарахан балаһыанньаҕа музыка киһи  туругун өрө көтөҕөрүн, оннооҕор өстөөх бу симфонияны блокадаҕа олорор Ленинград музыканнара толорбуттарын   истэн баран —  бу норуоту биһиги хайдах да хотор кыахпыт суох диэн куттара тостубутун, кэлин сэрии кэннинээҕи ахтыыларга суруйбуттара да туоһу буоларын биллилэр.

Сэттис кылаас оҕолоругар  “Блокада килиэбэ” диэн уруок ыытылынна. Блокада килиэбэ – бу хас биирдии Ленинград олохтооҕор сарсыҥҥы күҥҥэ эрэл этэ. Бу 125 гр. араас булкадаһыктан оҥоһуллубут күннээҕи нуорма килиэп барахсан төһөлөөх киһини өлөр өлүүттэн, бу ыар дьылҕаттан быыһаабыта буолуой? Килиэп оҥорооччулар Киһи диэн үрдүк ааты хаһан да түһэн биэрбэтэхтэрин, оннооҕор килиэп оҥоро туран аччыктаан охтоллорун туһунан  харах уулаах кэпсээннэри оҕолор долгуйа иһиттилэр. Соҕотох ийэ оҕотун бүтэһик ытырыытыттан ол кэм туоһута буолан хаалбыт килиэп билигин бу Ленинград түмэлигэр  ол ыар кэми санатар, дьон булугуруйбат күүстээх санаатын бэлиэтэ буолан хараллан турарын быыстапкаттан көрдүлэр. Хас биирдии оҕоҕо 125 гр. хара килиэп бэриллэн оҕолор килиэп барахсан хайдахтаах күндүтүн өссө төгүл сүрэхтэригэр иҥэрдилэр.

8 “б” кылаас оҕолоругар “Ленинград блокадатын оҕолоро” диэн хорсун быһыы уруогар төрөөбүт куораттарын өстөөххө биэрбэт туһугар собуоттарга, куорат дьиэлэрин үрдүттэн умайар буомбалары умуруорарга, дьон оһоҕор уматыкка туттар маһы буларга уо.д.а. үлэлэргэ оҕолор улахан дьону кытта  тэҥҥэ үлэлээбиттэрин туһунан иһиттилэр, дьиҥнээх документальнай киинэлэри көрдүлэр. Таня Савичева олоҕун уонна суруйааччы, бэйэтэ Ленинград блокадатын оҕото Михаил Сухачев “Дети Блокады”, “Там, за чертой блокады” айымньылары, ону тэҥэ А.Н.Островскай аатынан Ленинградтааҕы театральнай институкка 1940 сыллаахха үөрэнэ барбыт 32 ыччат бу Ленинград блокадатыгар, сэрии сылларыгар уонна кэлиҥҥи дьылҕаларын туһунан билистилэр. Бу күннэргэ бибилэтиэкэҕэ бары ааҕааччыларга “Ленинград блокадата” диэн дойдубут устуоруйатын биир  улахан кэмин кэпсиир инсталляционнай быыстапка  үлэлиир. Салгыы атын кылаастарга эмиэ маннык хабааннаах уруоктар сыл устата тиһигин быспакка ыытыллыахтара.

Татьяна СЕМЕНОВА

 

 

 

Читайте дальше