Бүгүн Сунтаардааҕы С.А.Зверев-Кыыл Уолун аатынан норуот айымньытын түмэлигэр Сунтаарбыт улууһугар биллэр-көстөр фотограф Афанасий Самойлов хаартыскатын быыстапката үөрүүлээх аһыллыыта буолла. Быыстапка олус ураты ааттаах «Күнү тула 60 эргиир»диэн Афанасий Афанасьевич 60 сааһыгар ананна. Манан сиэттэрэн өр сыллаах айар үлэтин туоһулуур быыстапкаҕа 60 бастыҥ хаартыска дьон-сэргэ көрүүтүгэр турда.
“Биһиги тыыннаахпыт тухары олоробут, олорорбут тухары тулалыыр тас эйгэбитин чинчийэбит, сыаналыыбыт, ылынабыт, үөрэнэбит. Ити барыта биһиги ис эйгэбитин олохтуур уонна анаарар күүспүтүн уһугуннарар, онтон иитиллэн биһиги ис турукпут аны тас эйгэҕэ сабыдыаллыыр кыахтанар”- диэн аан дойдуга биллэр фотограф Анри Картьен бэлиэтээн ааспытын этэн Галина Самойлова сэргэхтик тэрээһини саҕалаата. Бэлиэ түгэҥҥэ ыҥырыылаах ыалдьыттар эҕэрдэлэрин олус истиҥ, үтүө тылларын киэн тутта эттилэр. Улуус баһылыгын социальнай имиджевай бэлиитикэҕэ солбуйааччыта Альберт Иванов түөскэ кэтэр бэлиэлээх бочуотунай грамотаны туттарда. Афанасий Самойлов төрөөбүт түөлбэтиттэн нэһилиэк баһылыга Андрей Павлов Толоон нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо ааты үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарда. Дойдутугар төрөппүт аҕата Афанасий Егорович Самойлов “Кыһыл Толоон” түмэл төрүттээбитин нэһилиэк устуоруйатын үөрэтиитигэр сүҥкэн кылааттааҕын ахтан-санаан аастылар. Бу түмэлгэ Афанасий Афанасьевич хаартысканы таҥыыга, саҥардан оҥорууга оччотооҕу кэми үйэтитиигэ үлэлэһэ сылдьарыгар көлүөнэ ситимигэр төһүү күүс буоларын махтана эттилэр. Оҕо сааһын доҕотторо кылааһынньыктара анаан, минээн кэлэн үтүө тыл бастыҥын анаатылар.
Фотограф түһэрбит үгүс хаартыскалара биллиилээх, киэҥ араҥаҕа тарҕанар научнай таһаарыыларга, массовай-популярнай кинигэлэргэ туһаныллыбыттар. Ону тэҥэ хаартыскалара «Полярные авиалинии» хампаанньа көтөр аалыгар бортовой сурунаалыгар айанньыттар көрөллөрүгэр киллэрбиттэрэ дьон сэҥээритин ылбыта. Тас дойдуга биллэр-көстөр кэриэйдэр сурунаалларыгар Саха сирин ыһыаҕын туһунан суруйууларыгар бастакы балаһаҕа аттаах бухатыыр хаартыскатын киллэрбиттэрэ элбэҕи этэр.
Ону таһынан, Афанасий Самойлов аныгы олох ирдэбилигэр сөп түбэһиннэрэн, айылҕа кэрэ, дьикти көстүүлэрин видеограф быһыытынан тэттик устан таһаарыылара дьону сөхтөрөллөр.
Саха сиригэр түспүт астероиды, Сунтаар өрүһүн нөҥүө табан түһэриитэ, астрономическай эйгэҕэ улахан интэриэс үөскэппитэ, бастыҥ уһулуу быһыытынан билиммиттэрэ.
Хаартыска диэн кэм кэрдии кэрэһитэ, олорбут олохпут үйэлэргэ хаалар туоһута. Киһи эрэ барыта кэрэни таба көрөн хаартыскаҕа хатыыр сатабылламмат. Чыпчылҕан түгэни айылҕаттан дьоҕурдаах, кыраҕы харахтаах таба көрөн хаартыскаҕа хатыыр буоллаҕа.
Маннык быыстапка улууска эрэ буолбакка, өрөспүүбүлүкэҕэ туруоруллара буоллар диэн кэлбит дьон баҕа санааларын этиннилэр, билбэтэхпитин биллибит, өйдөөн көрбөт түгэннэрбитин көрдүбүт диэн, дьон-сэргэ бүгүҥҥү быыстапкаттан дуоһуйа тарҕастылар.
Быыстапка кулун тутар 21 күнүгэр диэри дьон көрүүтүгэр туруоҕа.
Алена ИВАНОВА