СӨ физическэй култуураҕа уонна успуорка үтүөлээх үлэһитэ, СӨ успуордун бочуоттаах маастара Виктор Николаев-Хотой Бииктэр бирииһигэр мас тардыһыытыгар улахан турнир буолан ааста. Виктор Макарович бэҕэһээ Дьокуускай куораттан турнирга анаан-минээн кэлэ сылдьарыгар түбэһэн, тэрээһин кэмигэр таба тутан көрсөн, успуорт тула сэһэргэстибит, турнир туһунан санаатын үллэстэригэр көрдөстүбүт.
— Бүгүн миэхэ олус үөрүүлээх түгэн. Мин ааппынан 25-с төгүлүн ыытыллар үбүлүөйдээх турнир Элгээйи сиригэр-уотугар буола турар. Миигин чиэстээн-бочуоттаан турниры бу маннык үрдүк таһымҥа тэрийбиттэригэр улахан махталбын этэбин. Бэйэм улууспар успуорду, чуолаан мас тардыһыытын, төһө кыалларынан пропагандалыы сатыыбын. Саха киһитэ буоларым быһыытынан, бу төрүт көрүҥмүт инникитин хайаан да сайдыа диэн өрө туппут дьон элбэхтэр, олортон биирдэстэрэбин диэххэ сөп. Элгээйи улууспутугар успуорду өрө тутар, дириҥ историялаах, улуус киинэ Сунтаар кэннэ иккис улахан нэһилиэк буолар. Мантан үүнэн-сайдан тахсыбыт спортсменнары ааттаан ааһыахпын баҕарабын. Ол курдук, мин чугас доҕотторбуттан биирдэстэрэ Анатолий Иванович Афанасьев, аан дойду чөмпүйүөнннэрин иитэн таһаарбыт тириэньэр. Үөлээннээхтэрим Иванов Владимир Кузьмич уонна Уаров Валерий Фомич дэгиттэр талааннаах спортсменнар этилэр.
— Виктор Макарович, Сунтаар улууһугар успуорт сайдыытын хайдах сыаналыыгын?
— Анатолий Григорьев Сунтаар улууһун баһылыга буолуоҕуттан мас тардыһыытын эрэ буолбакка, успуорт бары көрүҥүн актыыбынайдык пропагандалыыр. Ситиһиилээх спортсменнары өйөөн кыбартыыраҕа тиийэ бэлэхтэппит түгэннэрэ баар. Успуорду өрө тутар, өйүүр баһылыктаах буолан, Сунтаар успуорда кэнники кэмҥэ лаппа ситиһиилэннэ дии саныыбын. Маннык баһылыктаах буоллахпытына, Сунтаар успуорда эрэллээх илиигэ баар диэн сыаналыыбын. Киниэхэ көмөлөһөөччүлэринэн улуус мас тардыһыыга федерациятын салайааччыта Гаврил Еремеевтээх буолаллар. Билигин бу турниры бэйэтэ кэмэнтээрийдээн ыыта олорор. Гаврил Михайлович успуонсардары булууга эҥин улаханнык көмөлөһөр. Сунтаардааҕы физическэй култуура уонна успуорт отделын салайааччыта Семен Павлов эмиэ олус үчүгэйдик үлэлиир. Кини үчүгэй хамаанданы тэрийдэ, национальнай успуорду курьируйдуур Владимир Владимирович диэн эдэр исписэлиис баар. Мин турнирым саҕаланыаҕыттан олус сүүрдэ-көттө. Кэнники сылларга тустууга уолбут Лев Павлов улахан ситиһиилэннэ. Онон бу маннык успуорду өрө тутар, өйүүр салайааччылардаахпытынан киэн туттабын. Ыччаттарбыт успуорка үүнэн тахсан эрэллэр. Олимпийскай резервэ оскуолата биһиэхэ аһыллыбыта. Ол үтүө түмүктэрин көрдөрөн эрэр. Спортсменнар араас көрүҥнэргэ биир-биир тахсыталаан эрэллэр.
— Бүгүҥҥү турнир ыытыллар сирин көрдүҥ-иһиттиҥ дуо?
— Бу успуорт саалата эдэр эрдэхпиттэн турар. Оччолорго улууспар элбэхтэ дьиэ тутааһыныгар үлэлээбитим. Ол саҕана тутууга биир үксүн кэлии биригээдэлэр үлэлииллэрэ. Ону олохтоох саха уолаттара үтэйэн, кинилэрдээҕэр түргэнник, хаачыстыбалаахтык үлэлээммит олохтоохтор итэҕэллэрин ылбыппыт. Бу кэлин манна анаан-минээн саҥа кэллим диэххэ сөп. Сөбүлүү көрбүтүм диэн эргэ успуорт саалатын олус үчүгэйдик эпсиэйдээбиттэрэ киһи билбэт буолбут, олох сабыс-саҥа көстүүлэммит. Биллэн турар, аныгы олох хаамыытын батыһа, инникини санаан, кыаллар буоллаҕына, манна саҥа таас успуорт саалата тутуллара буоллар наһаа үчүгэй буолуо этэ. Элгээйи бэйэтэ туһунан үгэстэрдээх, улуу дьон үөскээн-төрөөн, элбэх спортсмен үүнэн тахсыбыт нэһилиэктэрэ. Онон Элгээйигэ кииннээн биир чахчы үчүгэй таас успуорт саалата тутуллара буоллар диэн баҕа санаабын этиэм этэ.
— Өрөспүүбүлүкэ таһымнаах күрэстэри үгүстүк төхтүрүйэн ыытарга успуонсар оруола улахан дуо?
— Ханнык баҕарар успуорт күрэҕэ успуонсардартан турар. Сунтаарга элбэх успуорт энтузиастара бааллар. Мас тардыһыытыгар ыытар турнирбытын өрүү өйүүр, көмөлөһөр успуонсардары ааттыахпын баҕарабын. Ол курдук, «Арктик Капитал» ХЭТ ген. дириэктэрэ Матвей Евсеев, Семен Березин, «Уран Саха» тэрилтэлээх Лука Егоров, Маар Күөлтэн төрүттээх быраатым Игорь Иванов, «Туймаада» ФАПК дириэктэрэ Петр Ефремов, Уһун Күөлтэн төрүттээх Покровскайдааҕы «Сунтаар» маҕаһыын дириэктэрэ Николай Егоров, «СМИК-мастер» ХЭТ салайааччыта Григорий Никифоров курдук өрүү өйүүр дьоммор улахан махталлаахпын. Кинилэр успуорт сайдарыгар улахан кылааты киллэрэллэр диэн бэлиэтээн ааттыырым хайаан да наада курдук.
— Виктор Макарович, бириэмэ булан сэһэргэспиккэр махтал буоллун.
Виктор Макарович кэпсэтии кэннэ үөһээ этээстэн түһэн иһэн истиэнэни биир гына ыйаммыт Элгээйи успуордун стендэлэригэр тохтуу биэрэр: «Хайаа, бу манна мин үөлээннээхтэрим эҥин бааллар эбит дии. Дьэ бээ, арыый налыччы сиһилии көрүллүө», — диэн бэркэ астыммыт дьүһүннээх турнир буола турар сиригэр саалаҕа хардыылыыр.
Марфа ИВАНОВА.