Сунтаар улууһугар оҕо успуордун сайыннарыы инники кэскилин ырытыыга, анаарыыга төгүрүк остуол буолан ааста. Манна физкультура учууталлара уонна бэтэрээн учууталлар, үөрэх уонна успуорт салалтата, оҕо успуорт оскуолатын, олимпийскай эрэллэри бэлэмниир успуорт оскуолатын үлэһиттэрэ кытыннылар.
Төгүрүк остуолга Сунтаар улууһун социальнай-имиджевэй политикаҕа улуус баһылыгын солбуйааччы Гаврил Еремеев, Сунтаар улууһун үөрэҕириитин салалтатын маҥнайгы солбуйааччыта Владимир Уаров уонна информационнай-методическай отделын исписэлииһэ Саргылана Саввинова, Сунтаар улууһун успуордун салалтатын сүрүннүүр исписэлииһэ Валерий Федоров, оҕо успуорт оскуолатын дириэктэрэ Владимир Данилов кэлэн ыалдьыттаан, көрөн-истэн бардылар.
Бэтэрээн учууталлартан Кириллин Михаил Спиридонович урукку физкультурнай хамсааһын үлэтин туһунан кылгас иһитиннэриини оҥордо.
Физкультурнай хамсааһын үлэһитэ, бэтэрээн, Егоров Валерий Иннокентьевич:
– Хайыһар көрүҥүн сайыннаран, хайыһар трассатын оҥорон Сунтаар иһигэр дьарык ыытыахха наада, биир эмэ оскуола ылсан үлэлэстэҕинэ отой үчүгэй буолуо этэ, – диэтэ. Ону тэҥэ буулдьанан ытыыга тир наадатын ыйда уонна көҥүл тустууну сайыннарарга этии киллэрдэ.
Тойбохой орто оскуолатын педагог бэтэрээнэ Яков Афанасьевич Васильев (90 саастаах, 53 сыл физкультура учууталлаабыт):
– Физкультура учууталларын, урут үлэлээбит, билигин үлэлии сылдьар уонна ситиһиилээх учууталлар, маастардар, ситиһиилээх спортсменнар (холобур, оскуолаттан үүнэн-сайдан тахсыбыт спортсменнар) тустарынан хайаан да хас биирдии оскуолаҕа информационнай сырдатыы курдук стендэлэр уонна мусуойга информационнай муннуктар оҥоһуллаллара буоллар, ол аһара суолталаах буолуо этэ.
Маны таһынан, Сунтаар 1-кы N-дээх оскуолатын дириэктэрэ, Матвеев Афанасий Спиридонович санаатын бу курдук тириэртэ:
– Анатолий Габышев тренердиир кэмигэр көҥүл тустуу өрө тахсан, Сунтаарга 1966 сылтан саҕалаан ситиһии кэлбитэ диэн бэлиэтиир. Оскуолалары успуорт көрүҥнэринэн араартыахха сөп этэ, ол курдук Түбэй, Аллыҥа оскуолалара мас тардыһыытыгар дьарыктыыллар. Хас биирдии оскуолаҕа биирдии көрүҥү арааран дьарыктыыр буоллахха, көрүҥнэринэн ситиһии кэлиэ этэ диир. Бэйэтин оскуолатын уопутуттан холобурдаан предметник учууталлар бу оскуолаҕа араас көрүҥнэринэн оҕолорго секция ыыталлар, ол аһара туһалаах эбит.
Сунтаар алын сүһүөҕүн оскуолатын учуутала, Ксенофонтова Таисия Егоровна, остуол оонньууларын федерациятын үлэтин, улууска хайдах хамсааһын барбытын туһунан кэпсээтэ. Ол курдук, федерация 2012 сылтан үлэлиирин, бу кэккэ сылларга ситиһии бөҕөтө кэлбитин бэлиэтээтэ. Кини:
–Нэһилиэктэргэ, оскуолаларга тренер көрүллэрэ эбитэ буоллар, бу төрүт остуол оонньуулара сайдыа этэ. Холобур, Бордоҥ оскуолата улууска биллэр үчүгэй хабылыксыт, хаамыскаһыт оҕолору иитэн таһаарар оскуолалартан биирдэстэрэ буолар. Манна Иванова Дора Николаевна диэн педагог үлэлиир, Бордоҥ оскуолата, тренер штатын көрөн үлэлэтэ сылдьар. Улуустан сүүмэрдэнэн олунньу 5-6 күннэригэр маҥнайгы миэстэ иһин кытта барыахтаах, үөрэнээччилэр спартакиадаларыгар көҥүл биэрэр күрэх буолар. Бу манна сүүмэрдиир күрэх тэриллибитэ, онно саамай үчүгэй көрдөрүүлээх Бордоҥ оскуолата барытыгар бастаата. Бу кинилэр сүүмэрдэммит хамаанда туруоран улуус чиэһин көмүскүү барыахтаахтар. Ол онно тириэньэр көрүлүннэҕинэ хас биирдии нэһилиэккэ бу көрүҥ сайдыа этэ.
1-кы N-дээх оскуола учуутала Васильев Вячеслав Валентинович маннык диэн туруорсар:
– Оскуолабыт оҕотун ахсаана элбэх, онон биир эрэ саалаҕа оҕону дьарыктыырга кэккэ ыарахаттары көрсөбүт, ол курдук холобур, биир уруокка биир тэҥинэн 3 кылаас үөрэнэр буоллаҕына, 3 аҥыы аҥаардаан саалаҕа батарар хайдах да табыгаһа суох, онтон сылтаан сорох уруок толору барбат. Ол иһин Абаҕа түөлбэтигэр успуорт комплекса арылыннаҕына, онно дьарыктаныахпытын сөбө, ону тэҥэ тренер быһыытынан тренер хаачыстыбата эмиэ тупсан оҕолору эрчийиэхпитин сөп этэ.
Айталина ФЕДОРОВА