Бүгүн СӨ бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Георгий Степанов салайааччылаах бастакы бөлөх ааспыт сыллааҕы отчуотун иккис күнэ Дьаархаҥҥа, Маар Күөлгэ, Уһун Күөлгэ ыытылынна.
Дьаархаҥҥа сыл түмүгүнэн барбыт үлэни сиһилии кэпсиир устууну көрүү кэннэ өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллыбыт үлэни сырдатар дакылааты Георгий Степанов оҥордо. Дьон-сэргэ кэлиитэ көхтөөх. Олохтоохтор өрөспүүбүлүкэҕэ туох, ханнык үлэ барбытын туһунан эт кулгаахтарынан иһиттилэр итиэннэ кыһалҕалаах боппуруостарын туруорустулар. Ол курдук, заправка сабыллан турар, бу үлэтэ сөргүтүллүө дуо? диэн ыйыттылар. Хочо хас биирдии нэһилиэктэригэр бу сытыытык турар ыйытыгы нэһилиэк аайы сурастылар. Бу манна чааһынай тэрилтэни кытта салгыы туох хайдах үлэ барара толкуйданара, билигин Кутанатааҕы заправка үлэтин чөлүгэр түһэриигэ үлэ бара турара билиннэ.
Доруобуйа харыстабылын эйгэтигэр олохтоохтор диализнай киин Сунтаарга арыллыа дуо? диэн сурастылар. «4 Бүлүү бөлөх оройуоннарын хааччыйар кыахтаах икки сыллааҕыта Ньурбаҕа нефроклиника арыллыбыта. Онон бу эргин улуустар Ньурбаҕа диализ ылыахтарын сөп», — диэн Георгий Степанов эттэ.
Кыайыы 80 сылын көрсө тыыл бэтэрээннэригэр тустаах болҕомто ууруллан, хапытаалынай өрөмүөҥҥэ көрүллэр үп үрдүүрүгэр туруорустулар. Дьаархан нэһилиэгэр икки тыыл бэтэрээнэ олорор. Кинилэр 88, 93 саастаахтар. Бу боппуруос үөрэтиллэрин, араас этиилэр баалларын, төлөбүр сууматын үрдэтиигэ сөптөөх дьаһал ылыныллыаҕын туһунан чопчу хоруй бэрилиннэ.
Ордук улуустартан куоракка төрүү барар ийэлэргэ кэлии-барыы кыһалҕата, төлөбүрүн боппуруоһа сытыытык турда. Барар-кэлэр ороскуоту толуйуу толору барара биллэр. Доруобуйа харыстабылын миниистиэристибэтэ дойду үрдүнэн бирикээс бигэргэппитэ. Бу дьаһал төрүүр дьахтар доруобуйата айгыраабытынан сибээстээн буолар. Төрүүр ийэ, оҕо олоҕун харыстыыр сыалтан бу маннык дьаһал ылыныллыбытын туһунан өссө төгүл тоһоҕолоон бөлөх салайааччыта хоруйдаата. Ону тэҥэ бу үтүө түмүгэ оҕо, төрүүр дьахтар өлөөһүнэ икки төгүл кыччаабытын туһунан эттэ.
Дьаархаттар суол оҥоруутугар, уот тарыыбар, кэккэ сылларга нэһилиэккэ саҥа тутуу барбатаҕын, тыа сиригэр олох-дьаһах таһыма үрдүрүүгэр, тупсарыгар сыаллаах ыйытыылары биэрдилэр. Түмүккэ отчуоту биһирииллэрин биллэрдилэр.
Дьаархан оскуолатын физкультурҕаа учуутала Владимир Николаев үөрэҕирии министиэристибэтин махтал суругун тутта. Былырыыҥҥы отчуокка киирбит боппуруос быһаарыллыбытынан, Сунтаардааҕы киин балыыһаҕа, ону тэҥэ СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Георгий Степановка уу сахалыы, лоп бааччы отчуоту иһитиннэрбитигэр, чопчу хоруйдары биэрбитигэр махтал тылларын эттилэр.
Күн иккис аҥаарыгар бөлөх салгыы Маар Күөлгэ үлэлээтэ. Отчуоту истэ 56 киһи кэлбит. Санатан ааһар буоллахха, саҥа успуорт саалата арыллан нэһилиэк дьоно үөрүүлэрэ үгүс. Сүрүн дакылааты истээт, кыһалҕалаах боппуруостарын биэрдилэр, санааларын этиннилэр. Бензин, сэлээркэ сыаната үрдүгүн, сири нүөлсүтүү, бөрөнү бултааһын төлөбүрэ, харах быраастарыгар көрдөрүнүү, ипотека, көтөр аалга чэпчэтиилээх билиэт о.д.а. ыйытыылар бэрилиннилэр. Дьон-сэргэ чопчу хоруйу ылан астыннылар, отчуоту үчүгэйинэн сыаналаатылар.
Салгыы отчуоту истии Уһун Күөлгэ буолла. Кулууп дьиэтигэр олохтоохтор тоҕуоруһа мустубуттар. Отчуоту болҕойон олорон иһиттилэр. Бырабыыталыстыба үлэһиттэрэ бэйэлэринэн тиийэн кэлэн атах тэпсэн олорон кэпсэтиини ыыталлара олус үчүгэй диэн санааларын эттилэр. Ол кэннэ ыйытыктарга киирдилэр. Манна тыа хаһаайыстыбатын эйгэтигэр, оттуур сири күрүөлээһин, бензин, уот сыаната үрдээһинэ, гаас киириитэ, төрүү барар дьахтар түһэр сиригэр харчы төлөнөр дуо, улуус киинигэр балыыһа тутуутун о.д.а. ыйытыылары биэрдилэр.
Уһун күөллэр биир сүрүн долгутар ыйытыыларынан Арассыыйа ДНР дьоруойа Дмитрий Егоров аҕата Николай Егоров туруорсубут нэһилиэккэ култуура дьиэтин тутуута буолар. Бу манна Георгий Степанов маннык хоруйдаата:
«Улуус дьаһалтата сөптөөх техиническэй садаанньа оҥорон өрөспүүбүлүкэ култууратын миинистиэристибэтигэр киллэрдэ. Билигин култуура министиэристибэтэ экэниэмикэ министиэристибэтин, архитектура управлениетын кытта сөбүлэһэннэр техиниичэскэй садаанньа оҥороннор, өрөспүүбүлүкэ инвестиционнай бүддьүөтүгэр бу тутуу киирэрин салгыы туруорсуохтаахпыт. Онон үлэ утумнаахтык барар, билиҥҥи ирдэнэр докумуоннар улуустан өрөспүүбүлүкэ таһымыгар ыытыллан тураллар»
Олохтоохтор отчуоту туруорбут Георгий Степановка, кини бөлөҕөр махтал тылларын этэн туран, өрөспүүбүлүкэбитигэр ааспыт сылга сүрдээх элбэх үлэ барбытын бэлиэтээтилэр уонна бырабыыталыстыба үлэтин биһирииллэрин биллэрдилэр.
Алена ИВАНОВА