Бүгүн, тохсунньу 27 күнүгэр, Аҕа дойду сэриитин биир улахан суолталаах историческай Албан ааттаммыт күнэ— Ленинград куорат өстөөх төгүрүктээһиниттэн босхоломмут күнэ.
Төгүрүктээһиҥҥэ түбэспит Ленинград олохтоохторун ыар олохторо кими да долгуппат буолуон сатаммат. Блокада кэмигэр 632 тыһыынчаттан тахса киһи хоргуйан өлбүтэ, 17 тыһыынча кэриҥэ киһи, буомбалааһыҥҥа түбэһэн, сырдык тыына быстыбыта.
872 күннээх түүн (1941 с. балаҕан ыйын 8 күнүттэн 1944 сыл тохсунньу 27 күнүгэр диэри) барбыт Ленинград иһин охсуһууга сэбиэскэй буойуттар, Ленинград олохтоохторо үс сыл устата тылынан да кыайан кэпсэммэт тулууру көрдөрөн, өстөөх сөмүлүөттэрин буомбатын, артиллериятын уотун аннынан куораттарын көмүскээн кыайыыны аҕалбыттара.
Сэрии саҕаланыыта Ленинградка 3,2 мөлүйүөн киһи олороро. 333 бөдөҥ бырамыысыланнай тэрилтэ, элбэх фабрика, собуот, 130 научнай-чинчийэр институт, 60 үрдүк үөрэх кыһата, 106 техникум баара. Онон Ленинград дойду научнай, экэнэмиичэскэй, бырамыысыланнай киинэ этэ. Ол да иһин Гитлер бастаан Ленинграды ылан баран, Москваны ылыам диэн суоттаммыта. Кини Ленинграды бастакы кыһыҥҥа блокаданан мөлтөтөн баран, сааһыары ылыам, сири кытары тэҥниэм, суох гыныам, оттон сирин-уотун Финляндияҕа биэриэм диэн былааннааҕа.
Блокада саҕаланарыгар куорат бородууктанан ситэ хааччыллыбатах этэ. Ладожскай күөлүнэн эрэ суол баара. Бу суолу фашистар артиллериянан ытыалыыллара, сөмөлүөтүнэн буомбалыыллара. Онон аччыктааһын саҕаламмыта, дьиэлэри ититии, уунан хааччыйыы тохтообута. Олус уһун, тымныы кыһын буолбута. Бастакы кыһыннарыгар хоргуйууттан, тоҥууттан сүүһүнэн тыһыынча киһи өлбүтэ. Блокада сылларыгар Ленинградка барыта 1- 1,5 мөлүйүөн киһи өлбүтэ диэн суруйаллар.
1944 сыл тохсунньутугар сэбиэскэй сэриилэр Ленинградскай-Новгородскай эпэрээссийэни оҥорон, өстөөх сэриилэрин 220-280 килэмиэтир киэр илгибиттэрэ. Бу үөрүүлээх күҥҥэ куоракка салют ыппыттара.
И.В. Сталин 1945 сыл ыам ыйын 1 күнүнээҕи бирикээһинэн, Ленинградка дьоруой-куорат аата иҥэриллибитэ.
Бэлэмнээтэ Яина Власьева