Үүммүт саҥа 2024 сыл тохсунньу 5 күнүгэр Дьаархан нэһилиэгин «Дьулуур» успуорт манеһыгар 2008-2012 сыл төрүөх оҕолорго, Сунтаар улууһугар аан бастакытын саха төрүт оҕунан ытыыга «Байанай бэлэҕэ» өрөспүүбүлүкэтээҕи күөн күрэс быраабылатынан ыытылынна.
Бу бүтүн Саха сиригэр уонна Сунтаар улууһугар бэрт күүстээхтик тэнийэн эрэр көрүҥҥэ биһиги оскуолабыт оҕолоро тэҥҥэ хардыылаһан күрэстэспиттэрэ олус хайҕаллаах. Саха төрүт оҕунан ытыыта биир сэдэх, умсугутуулаах, инникилээх успуорт көрүҥэ буолар, онон бу көрүҥү сэҥээрээччилэр кэккэлэрэ күнтэн күн элбии турара киһини үөрдэр.
Күрэхтэһиибит аһыллыытыгар бу күөн күрэһи тэрийээччи — СӨ Саха төрүт оҕунан ытыы Федерациятын бэрэссэдээтэлэ Виктор Бурцев саҥа үүммүт сылынан эҕэрдэлээтэ, күрэхтэһээччилэргэ ситиһиини баҕаран туран, ким күүстээх дьарыктаах, дьулуурдаах ол кыайдын диэн баҕа санаатын эттэ.
Эҕэрдэ тылынан Сунтаар улууһун оҕунан ытыы тириэньэрэ Ньургуйаана Петрова оҕолорго кыайыыны-хотууну, күүстээх дьарыгы баҕарда.
«Одун» үҥкүү бөлөҕө кыттааччыларга сахалыы үҥкүү бэлэхтээтилэр.
Күрэхтэһиигэ кэлбит Бордоҥ, Сунтаар, Уһун Күөл, Маар Күөл уонна олохтоох Дьаархан оҕолоро бары сахалыы сайбаччы таҥнан сылдьаллара көрүөххэ астык.
Барыта 22 оҕо күөн көрүстэ. Кыргыттарга 7 кыыс кыттыбытыттан: 35 очукуону ылан Дьаархан оскуолатын үөрэнээччитэ Айгыына Павлова I м. буолла. Сунтаартан Саина Семенова 15 очукуону ылан II м., Дьаархантан Айыына Семенова 13 очукуоланан III м. буолары ситистилэр.
15 уол кыттыбытыттан оҕолорго Сунтаар улууһун биир биллэр, киэн туттар дэгиттэр спортсмена, Маар Күөл оскуолатын үөрэнээччитэ Потапов Владимир 50 очукуону ылан эрэллээхтик бастаата. Иккис миэстэҕэ Бордоҥ оҕото Сидоров Павел таҕыста, кини 35 очукуолаах. Дьаархан оскуолатын үөрэнээччитэ Николаев Талбан 30 очукуоланан үһүс миэстэ буолла. Онон уолаттар ох саанан ытыыга бастакы сүрэхтэниилэрин олус үчүгэйдик аастылар.
Кыттааччы оҕолор көрдөрүүлэрэ куһаҕана суох диэн Виктор Бурцев бэлиэтээн эттэ уонна бастаабыт Айгыынаҕа, Володяҕа бирииһин — харчылаах кэмбиэр туттартаата.
Сунтаар улууһугар ыытыллыбыт аан бастакы күрэспит сыалын ситтэ, элбэх оҕону успуорт биир ураты кэрэ, умсугутуулаах, инникилээх көрүҥэр сыһыарда.
Оҕолору наҕараадалааһын кэнниттэн тутатына улахан дьоҥҥо абсолютнай күрэс буолла. Бу көрүҥҥэ бэйэтигэр, оҕугар уонна оноҕосторугар эрэллээх күөн күрэстэһээри аат ааттаан кэлбит 13 бэргэн ытааччы суруйтаран кытынна. Кыттааччылар сэрэбиэй быһыытынан киирэн ыттылар. Быраабылата судургу, өйдөнүмтүө. Аан бастаан куобаҕы ыталлар, таппыт куһу ытарга ааһар, ону таптаҕына тииҥи табан кыайыылаах быһаарыллыахтаах. Сыыспыт туораан иһэр. Бастакы түһүмэххэ куобахха 5 ытааччы сыыйылынна, иккис түһүмэххэ куска 6 ытааччы туораата. Финалга — Ньургуйаана Петрова уонна мин, бу сурук ааптара Павел Кырелов тахсаммыт тииҥи ытыалаатыбыт. Финал диэн финал, олус долгутуулаах, күүрээннээх түгэн буолла. Бүтэһиккэ тииҥин таба ытан Сунтаар улууһун оҕунан ытыы тириэньэрэ Ньургуйаана Петрова тахсан, кыайыы өрөгөйүн биллэ уонна кыһыл көмүс мэтээли сэргэ харчынан бириис тутта.
Бу оҕунан ытыы күрэҕин көрө кэлбит дьон куттарын туттаран инники өттүгэр оҕунан ытыахтарын баҕаралларын биллэрдилэр, олус астынан тарҕастылар.
СӨ саха төрүт оҕунан ытыы федерациятын бэрэссэдээтэлигэр Виктор Бурцевка бу күрэһи бэйэтэ көҕүлээн, сүрүннээн, анал суруктаах мэтээл оҥотторон, харчынан бириистээн, ону ааһан «Байанай бэлэҕэ» мишень толору комплегын бэлэхтээбитин иһин, бары кыттааччылар уонна көрөөччүлэр ааттарыттан барҕа махталбын тириэрдэбин.
Ону сэргэ музыкальнай нүөмэринэн, аппаратуранан хааччыйбыт «Одун» НАК дириэктэрэ Василий Васильевка, күрэс үөрүүлээх аһыллыытын иилээн — саҕалаан ыыппыт төрөппүт А.А.Марковаҕа эмиэ туспа махтал буоллун.
Өссө төгүл ситиһиилээх оҕолорбутун эҕэрдэлиибит, киэн туттабыт. Инникитин өссө күүстээх, утумнаах дьарыктары, биир санаалаах, дьулуурдаах киэҥ кэккэни баҕарабыт.
Павел КЫРЕЛОВ, күрэхтэһии комментатора, Дьаархан орто оскуолатын физкультураҕа учуутала