Бэҕэһээ, олунньу 14 күнүгэр, Ил Дархан Айсен Николаев Кэмпэндээйигэ В.И. Иванов аатынан политехническай оскуолаҕа сырытта. Үөрэнээччилэр да, учууталлар да күндү ыалдьыты эрэнэ, үөрэ көрүстүлэр. Дириэктэр Владимир Семенов оскуола кэлэктиибин, үлэтин-хамнаһын, ситиһиитин, дьиэтин-уотун сиһилии билиһиннэрдэ. Оскуола үөрэнээччилэрэ, учууталлара улууска да өрөспүүбүлүкэҕэ да ыытыллар араас олимпиадаҕа, күрэххэ, конференцияҕа өрүү ситиһиилээхтик кытталлар. Кэмпэндээйи бэрт дьикти айылҕалаах, элбэх сир баайдаах буолан, үөрэнээччилэр араас хайысханан дойдуларын үөрэтэн дакылааттары суруйаллар. Үһүс кылаас үөрэнээччитэ Харысхан Семенов Айсен Сергеевичкэ тапталлаах Кэмпэндээйитигэр эрэ баар бэрт сэдэх криогалит минералы үөрэппитин туһунан кэпсээн хайҕанна. Уолчаан былырыын саас бибилэтиэкэ иһинэн үлэлиир «Эдэр кыраайы үөрэтээччи» кулуубу кытары Туус Күөл диэн күөлгэ криогалит көрдүү барса сылдьыаҕыттан, бу сэдэх минерал туһунан элбэҕи билээри дьаныһан үөрэтэ сылдьар. Оттон 11-с кылаас үөрэнээччитэ Никита Архипов Кэмпэндээйи чоҕунан уматар брикеттэри оҥорон, өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллар «Инникигэ хардыы» конференцияҕа лауреат буолан салгыы Москваҕа кытта бараары бэлэмнэнэ сылдьарын кэпсээтэ.
Кэмпэндээйи оскуолата 1966 сыллаахха Ленин уордьаннаах ‘Элгээйи» сопхуос үлэһиттэригэр анаан туппут сынньанар дьиэтигэр үлэлиир. Дьиэ эргэрэн, хаарбах туруктаах буолбута ыраатта. Кулуупка баар успуорт саалата 2018 сылга кытарарга былдьаныаҕыттан, үөрэнээччилэр көрүдүөргэ, кыра хоско дьарыктаннаҕа буолаллар. Урукку өттүгэр биһиги оҕолорбут учуутал Петр Аммосов эрчийиитинэн мас тардыһыытыгар олус ситиһиилээхтик Арассыыйаҕа тиийэ кыттар этилэр. Билигин бу көрдөрүү, биллэн туран, мөлтөх. Оттон уһуйааммыт 1932 сыллаахха тутуллубут туус собуотун кулуубун дьиэтигэр үлэлиир. 2008 сыллаахха салгыы тутан биэрэннэр, таһын тупсаран син сэргэх курдук көстүүлээх. Кэмпэндээйилэр 1994 сылтан саҥа оскуола-уһуйаан дьиэтин туруорсубуппут быйыл 30 сыла буолла. Онон бу сырыыга Ил Дархаммыт Айсен Сергеевич биһиги оскуолабытыгар сылдьан, бэйэтэ көрөн-истэн, билсиһэн баран 2025 сылга оскуола-уһуйаан дьиэтин тутан саҕалыахпыт диэбитин олохтоохтор дохсун ытыс тыаһынан үөрэ иһиттибит. Саҥа дьиэ тутуллан оҕолорбут киэҥ-куоҥ, сырдык дьиэҕэ үөрэнэн ситиһиилэрэ өссө үрдүөҕэ, ураты дойдуларын аар-саарга аатырдыахтара диэн эрэнэбит.
Татьяна МЕСТНИКОВА