Үлэ, успуорт бэтэрээнэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Тэҥкэ, Кэмпэндээйи нэһилиэктэрин Бочуоттаах гражданина Василий Ксенофонтов бу күннэргэ 75 сааһын туолла. Үбүлүөйдээҕи улуустааҕы успуорт отдела бэлиэ сааһынан эҕэрдэлээтэ.
Василий Семенович физкультура учууталынан 35 сыл таһаарыылаахтык үлэлээбитэ. Билигин Тэҥкэ нэһилиэгэр олорор.
Василий Семенович Кэбээйи улууһун Мастаах бөһүөлэгэр элбэх оҕолоох орто сэниэ ыалга иккис оҕонон күн сирин көрбүтэ.
Бэһис кылаастан Мукучу оскуолатыгар үөрэнэр. «Мукучуга тустуу күүскэ сайдыбыт этэ. Мукучу оҕото буоллуҥ да тустууккун диэн ааттыыллара. Уол үксэ тустуу секциятыгар сылдьара. Мин доҕотторбуттан хаалсымаары эмиэ тустуунан утумнаахтык дьарыктаммытым», – диэн ахтар. Оройуоҥҥа ыытыллар күрэхтэһиилэргэ ситиһиилэхтик кыттар буолбута, чөмпүйүөн үрдүк аатын элбэхтик ылбыта. Тириэньэрин сүбэтин-соргутун,
Физкультура учууталынан — 35 сылбиири да сыыска түһэрбэккэ, истэрэ, толороро, дьарыктары көтүппэт буолара. Дьаныардаахтык эрчиллэн, аны өрөспүүбүлүкэ көбүөрдэригэр тустар буолбута. Эдэркээн бөҕөс оройуонун аатын чиэстээхтик көмүскээн, бастакы миэстэлэргэ үгүстүк тахсыбыта.
Чулуу, аатырбыт тириэньэр Дмитрий Коркин уол тустарын көрөн Чурапчыга спортивнай оскуолаҕа ыҥыра сатаабыт. Ону ийэтэ сөбүлээбэккэ, атын ыраах сиргэ ыытыан баҕарбакка, кыайан барбакка хаалбыт. «Арай, ийэм сөбүлэһэн Чурапчылаабытым буоллар, атын идэлээх, олоҕум туспа суоллаах-иистээх буолуо эбитэ дуу диэн билигин санаан ааһабын. Оччотугар учуутал буолбакка, ханна тиийбитим биллибэт буолуо этэ. Онон улаханнык кэмсиммэппин, буолуохтаах буоллаҕа, олоҕум очурдара, тахсыылара-түһүүлэрэ барыта тиһиллэн сөптөөх суолунан барбыппын эбит. Кэбээйилэр, дойдум дьоно, хойукка диэри мин тустарбын номох гынан кэпсииллэрин истибитим, кэпсэл оҥостоллорун билэбин. Ол элбэҕи этэр. Ол аата дьон өйдөбүлүгэр мин тустар ураты көрдөрүүм күүскэ хатанан хаалбыт. Тустуунан үлүһүйэн майгым- сигилим уларыйан, кытаанах тулуурга, сыалы ситиһэргэ, күүстээх санаалаах, дьулуурдаах буоларга такайыллыбытым, киһи быһыытынан күүскэ хатарыллыбытым», – диэн Василий Семенович олоҕун анааран көрөр.
Аармыйа кэнниттэн Василий Дьокуускайдааҕы педагогическай училище физкультурнай отделениетыгар үөрэнэ киирэр. Устудьуоннуур кэмигэр тустуунан, ону сэргэ гимнастикаҕа табыллан дьарыктанар. Училище чиэһин элбэхтик көмүскээбитэ.
Учуутал идэтин баһылаан Сунтаар улууһугар кэрэ айылҕалаах, эмтээх күөллээх, таас туус хайалаах, сиртэн хостонор баайдаах ураты дойдуга, хоһооҥҥо хоһуллар, ырыаҕа ылланар Кэмпэндээйи нэһилиэгин оскуолатыгар үлэлии кэлэр. Манна учуутал идэлээх кыыһы таптаан, сүрэхтэрин холбоон ыал буолаллар, түөрт оҕоҕо күн сирин көрдөрөллөр. Кэргэнэ Елизавета Николаевналыын нэһилиэк олоҕор көхтөөхтүк кытталлара, араас күрэхтэһиилэри тэрийэн нэһилиэк олоҕор-дьаһаҕар үөрүүлээх-көтүүлээх хамсааһыннары таһаараллара. Василий спортивнай саала туттаран, онно аналлаах спортивнай оборудование оҥотторон оҕолор дьарыктанар эйгэлэрин тэрийэр. Хас биирдии оҕоҕо төрөппүттэр дьиэлэригэр физкультурнай муннук оҥороллорун ситиспитэ. Улууска оҕолорго анаан хайалаах сүүрүү күрэхтэһиини тэрийэн ыыппыта. Улахан кылаас оҕолоругар туристическай лааҕыр тэрийэн сыл аайы үлэлэтэрэ. Таас Туус, Үөннээх хайа, Хоҥоруу хайата маршруттарынан оҕолор сатыы хааман туристаан кэлэллэрэ, элбэҕи билэн-көрөн сайдаллара. Өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр сүүрүк Алексей Николаевич Яковлев аатынан «Сүүрүк Дьаакыбылап» диэн улууска бастакытын хайалаах сүүрүү күрэҕин тэрийбиттэрэ.
1994 сыллаахха Тэҥкэ алта кылаастаах оскуолатыгар дириэктэринэн ананар. Манна түөрт сыл ситиһиилээхтик үлэлээн баран, тапталлаах Кэмпэндээйитигэр төннөн кэлэн 2010 сылга диэри физкультура учууталынан үлэлиир. Бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсан баран Тэҥкэҕэ кэлэн олохсуйар.
Үлэлии сылдьан Омскайдааҕы физкультурнай институту бүтэрэр.
Василий Семенович элбэх оҕону, үүнэр кэнчээри ыччаты эт-хаан өттүнэн чэбдигирдэн, сөптөөх сайыннарыыны биэрэн, успуорка тапталы иитэн, чөл олохтоох буолалларыгар тус кылаатын киллэрсибит киһи.
Кэпсэтиибит түмүгэр Василий Семёнович: «Үлэлээн ааспыт оскуолабар, бииргэ алтыһан биир санаанан салайтаран үлэлээбит дьоммор-сэргэбэр, күндү үөрэнээччилэрбэр махталым үгүс. Хас биирдии учуутал үлэтигэр бэриниилээх буоллаҕына кэнчээри ыччаппыт сайдыа, инники олохпут кэскиллээх буолуо!» диэн баҕа санаатын тириэрдэр.
Мария ВАСИЛЬЕВА, маассабай успуорт инструктора