Саха автономиятын төрүттээччи Степан Максимович Аржаков төрөөбүтэ 125 сылыгар аналлаах «Басхан-2024» өрөспүүбүлүкэтээҕи дьыалабыай оонньуу улуустааҕы этаба буолла. «Басхан» уол оҕону тургутар дьыалабыай оонньуу аан бастаан Үөһээ Бүлүүгэ тэриллибитэ.
Оттон быйыл бастакытын Сунтаарга ыытылынна. Бу оонньууга 12 басхан (лидер) майгылаах уол 5 түһүмэххэ бэйэлэрин холоннулар. Ол курдук, «Удьуор утума» диэн түһүмэххэ бэйэлэрин билиһиннэрэ таарыйа төрдүлэрин-уустарын кэпсээтилэр. «Дойду салайааччылара – мин харахпынан» диэн түһүмэххэ уолаттар историяҕа билиилэрин тургуттулар. «Өркөн өйгө» чыпчылҕан ыйытыыларга хоруйдаатылар. «Сунтаар инники кэскилэ» диэн дириҥ ырытыылаах, хорутуулаах кэпсэтии-дебат төрүттэннэ. Түмүккэ «Айыы умсулҕана» диэн түһүмэххэ хоһоон айан холоннулар. Дьыалабыай оонньууга кыттар уолаттар үксүлэрэ бары оскуола лидердэрэ, бэрэсидьиэннэрэ, бэйэлэригэр эрэллээх, харахтара умайа, тыга сылдьар уолаттар буолан оонньуу сэргэхтик ааста.
Дьүүллүүр сүбэҕэ Сунтаарга аҕалар сэбиэттэрин бэрэссэдээтэлэ Борис Уларов үлэлээтэ. Кини тэрээһин туһунан санаатын маннык эттэ:
— Басхан диэн бас көс диэн өйдөбүллээх. Бу дьыалабыай оонньуу уол оҕону сахалыы сиэр-майгы, өй-санаа, уол оҕону киэҥ эйгэҕэ, уопсастыбаҕа таһаарыы, билиһиннэрии буолар. Уонна саамай сүрүнэ кимтэн-кииннээхтэрин, хантан хааннаахтарын, төрдүлэрин, уустарын туһунан уу сахалыы ыраастык кэпсээбиттэрин сэргээтим. Билиҥҥи кэмҥэ уол оҕо оруолун үрдэтэргэ маннык күрэстэр олус наадалаахтар.
Сунтаарга бастакытын ыытыллыбыт «Басхан-2024» дьыалабыай оонньуу кыайыылаахтарынан буоллулар: 3-с үрдэл Аллыҥа оскуолатыттан Никита-Сандал Иванов, 2-с үрдэл Сунтаар 3 №-дээх оскуолатыттан Елисей Васильев, 1-кы үрдэл Тойбохой оскуолатыттан Григорий Михайлов, кылаан кыайыылаах СПТЛИ 9-с кылааһын үөрэнээччитэ Айаан Горохов буолла. Айаан Горохов Сунтаар улууһун аатыттан өрөспүүбүлүкэтээҕи «Басхан» дьыалабыай оонньууга кытта барыаҕа.
Кэлин бу уолаттартан бас-көс, улахан, ситиһиилээх дьон үүнэн-сайдан тахсыахтара турдаҕа.
Мира АФАНАСЬЕВА