Анал байыаннай дьайыыга ыҥырыллан барбыт биир дойдулаахтарбыт дьиэ кэргэттэригэр, кинилэр чугас аймахтарыгар, улууспут, нэһилиэктэр дьаһалталара, тэрилтэлэр өттүлэриттэн, биирдиилээн дьонтон, урбаанньыттартан көмө, өйөбүл оҥоһулла турар. Бүгүн биһиги байыастар дьиэ кэргэттэрин кытта үлэлэһэр “Дойдуну көмүскээччилэр” пуонда координаторын кытта сэһэргэһиэхпит.
– Бэйэҥ тускунан, үлэҕин сырдатыаҥ дуо?
– «Дойдуну көмүскээччилэр» пуонда улуустааҕы филиалын социальнай координатора Яковлева Варвара Серафимовна диэммин. Бу пуонда РФ бэрэсидьиэнин 232-с №-дээх уураҕынан муус устар 3 күнүгэр 2023 с. «О создании государственного фонда поддержки участникам специальной военной операции защитники отечества» диэн бэс ыйын 1 күнүттэн тэриллэн үлэлии олоробут. Манна үлэлии киирэргэ элбэх тестирование ааһан уонна Хабаровскай куоракка « Российская академия народного хозяйства государственной службы при Президенте РФ» диэҥҥэ баран үөрэнним. Бу пуонда улууспут уопсастыбаннай түмсүүлэрин, дьаһалталары кытта ыкса үлэлиир.
– Бу байыаннай дьайыыга сылдьар дьонноох түмсүүгүт туһунан киэҥник сырдатаргыт буоллар, хаһан тэриллибитэй?
– Маннык пуонда 9 оройуоҥҥа, Дьокуускай куоракка арыллан үлэлии турар, эбии 18 улууска арыллыахтаах. Сүрүн үлэбит диэн анал байыаннай дьайыыттан кэлбит бэтэрээннэри, суох буолбут саллааттар дьиэ кэргэттэрин кытта үлэ буолар. СВО-ҕа кыттыыны ылбыт дьон бары «Ветеран боевых действий» буолаллар. Маны сорох хамандыырдар тута оҥорон биэрэллэр, сорохтор кэлэн баран военкоматынан ылаллар. Ол курдук, психологическай көмө, үлэҕэ, үөрэххэ киирэллэригэр, медицинскэй өттүнэн, реабилитация санаторнай-курортнай эмтэниигэ барар баҕалаах дьону ыытабыт. Докумуоннарын кыайан толорбот, сылдьар кыаҕа суох дьоҥҥо көмөлөһөбүт, арыаллыыбыт, сүппүт дьону көрдүүргэ эмиэ үлэлиибит.
– Улуустан анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарын дьиэ кэргэттэрин кытта үлэ туһунан, ордук ханнык боппуруоһунан кэлэллэр, көмө оҥоһуллар?
– Үксүн туох-ханнык төлөбүр баарын, уоппускаҕа кэлэн баран айаннарын төлөбүрүн хайдах төлөтөллөрүн туһунан ыйыталлар. Маны сэргэ, бэйэбит дьиэлэригэр сылдьаммыт, туох, хайдах усулуобуйалаахтарын көрөммүт көмөлөһөбүт. Дьиэ кэргэттэр манна биири өйдүөхтэрин наада – анаан-минээн диэн туспа көмө кэлбэт. Бу манна дьаһалталар, эдэр ыччат, волонтердар, тэрилтэлэр үтүө санааларынан көмө оҥоһулларын өйдүөххэ наада.
– Тус бэйэҥ санааҕар, бу дьиэ кэргэттэри кытта үлэҕэ өссө туох итэҕэһий?
– Анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарын дьиэ кэргэттэрин кытта өссө да үгүс өрүттээх үлэ барыан наада. Холобур, бу дьиэ кэргэттэри кытта өйү-санааны, ис туругу сааһылааһыҥҥа психолог үлэтэ сүрүн оруоллаах. Онон бу дьиэ кэргэттэр психологы кытта ыкса үлэлэһэртэн толлубакка, көмөнү сөпкө ылынан туһаналлара ордук. Улууспут уонна олохтоох дьаһалта анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарын дьиэ кэргэттэрин кытта ыкса ситимнээхтик үлэлииллэр. Кинилэргэ отторун-мастарын, туох эбит кыаллыбат боппуруос баар буоллаҕына сүүрэн-көтөн, быһааран көмө оҥороллор. Холобур, Сунтаар нэһилиэгэр баар тэрилтэлэргэ бу дьиэ кэргэттэри аттаран, сыһыаран туһааннаах үлэ эмиэ ыытыллар.
– Атын улуус маннык түмсүүлэрин кытта алтыһаҕыт, билсэҕит дуо?
– Атын улуустарга эмиэ маннык үлэ бара турар. Кинилэр координатордарын кытта тэҥҥэ билсэн үлэлэһэбит. Арассыыйаҕа баар атын куораттары, Хабаровскайдары кытта бассаап бөлөххө баарбыт, сибээстэһэн кинилэр координатордарын кытта эмиэ сүбэлэһэн үлэлии олоробут.
– Түмүккэ, ааҕааччыларбытыгар уонна бу эһиги үлэҕитигэр туох эмит ыйытыылаах эбэтэр көмө-имэ буолуон баҕалаах дьон баар буоллаҕына ханна тиийэн билсэллэрий?
– Күндү биир дойдулаахтарбар, кэлэн иһэр саргылаах саҥа дьылынан истиҥ эҕэрдэбин тириэрдэбин. Баҕарабын чэгиэн туругу, тус олоххутугар дьолу, бары бииргэ түмүллэн, күүстээх, бөҕөх санааланан, үтүөҕэ, сырдыкка эрэниэххэйин. Долгуйар боппуруостаах буоллахтарына, дьарыктаах буолуу киинин дьиэтигэр, Сунтаар сэлиэнньэтин Киров уулуссатын 62 дьиэтигэр кэлэн билсиэхтэрин сөп. Түгэнинэн туһанан, улууспут баһылыгар Анатолий Григорьевка, социальнай харысхал управлениетын салайааччытыгар Михаил Тимофеевка пуонда үлэтигэр усулуобуйа тэрийэн көмө-тирэх буолбуттарыгар барҕа махталбын тириэрдэбин.
Алена ИВАНОВА